De vraag kwam van Architectenweb en deze bestemming stond bovenaan mijn ‘zeker-nog-een-keer-doen’ lijst. De hoofdstad Brasilia en Oscar Niemeyer, dat is voor architecten toch als de hadj voor moslims. Ja, natuurlijk ga ik mee en op zaterdagochtend 28 oktober stond ik met een gezelschap van 60 personen op Schiphol klaar om in te checken. Het was een strak georganiseerde reis, we zouden veel gaan zien.

Eerst twee dagen Soa Paulo dan één dag in Brasilia en aansluitend nog twee dagen Rio de Janeiro. Wat een verschillen, Soa Paula een uitgestrekte, eindeloze stad met 22 miljoen inwoners, veel hoogbouw met hier en daar een park. Brasilia daarentegen, in de jaren 60 als nieuwe hoofdstad gebouwd, is ruim opgezet en wordt goed onderhouden. Rio Janeiro ligt tussen bergen en aan de kust. Het heeft daarmee een heel andere schaal terwijl de agglomeratie wel 12 miljoen inwoners telt.

We hebben voorbeelden gezien van het sculpturale modernisme (o.a.Oscar Niemeyer, Lucia Costa) en het geëngageerde brutalisme (o.a. Lina Bo Bardi, Paulo Mendez de Rocha). Opvallend is de brute manier van bouwen met beton, koude bruggen tellen niet, alles wordt doorgestort. Overgangen binnen buiten zijn er vaak niet, je wandelt bijvoorbeeld de architectuur faculteit van de universiteit van Soa Paulo binnen en staat zomaar in de ateliers zonder een deur te openen of door iemand tegen gehouden te worden. In het bijzondere geval dat het wat kouder is, trekken ze een dikke trui of jas aan, verwarming is er niet.

Ondertussen leer je collega architecten kennen, net als de 9 leveranciers die de reis mede mogelijk gemaakt hebben. In het programma was een kort moment ingeruimd om met elkaar te brainstormen over de architectenpraktijk, ervaringen werden uitgewisseld. Brazilië, het was een bijzondere ervaring, ik ben er geweest!

Kees Jongelie, architect directeur