Nieuwbouw brede school Noordwijk aan Zee

Sophia Scholen kiest voor één fusieschool in Noordwijk aan Zee, waar de basisscholen Zeehonk en Wakersduin in opgaan. Topos ontwierp samen met Unity Architects deze nieuwe school, gelegen op de huidige Wakersduinlocatie. Het ontwerp is een brede school voor kinderen van 0 tot 12 jaar, waar kwalitatief goed onderwijs geboden gaat worden. In het nieuwe gebouw wordt ook kinderdagverblijf Pinokkio gehuisvest. Hieronder vertellen architecten Ronald de Rooij (Topos) en Jasper de Wert (Unity Architects) er alles over.

Beide scholen laten terugkomen

“Het was een uitdaging om de identiteit van beide scholen te laten terugkomen in het nieuwe gebouw”, vertelt Jasper. “De fusie tussen ‘cultuurschool’ Zeehonk en ‘leesschool’ Wakersduin komen straks samen in het hart van het gebouw. In de centrale ruimte komt een trap die zowel een tribune als een bibliotheek vormt. Voor een fusie is een nieuw pand symbolisch, een monument van een nieuwe samenwerking. En ook voor ouders en kinderen betekent een nieuw gebouw een overgang. De school moet dus niet alleen de identiteit van de betrokken scholen weergeven. Het moet ook voelen als een vanzelfsprekend onderdeel van de omgeving en het leven van de gebruikers.”

Eenheid in verscheidenheid

De nieuwe brede school wordt een plek voor leren, spelen, ontmoeten en samenwerken in een gebouw dat passend en uitnodigend een baken in de wijk vormt. Er zijn twee verdiepingen en het ontwerp laat ruimte voor toekomstige ontwikkelingen, zoals een gymzaal en een multifunctionele ruimte. Er is gekozen voor veel natuurlijke materialen, zoals hout en bamboe. Alle gebruikers hebben een eigen werkgebied, maar met elkaar vormen ze in het ontwerp toch een geheel. Ontwerpen volgens het principe ‘eenheid in verscheidenheid’ ligt hieraan ten grondslag, legt Jasper uit: “Door dezelfde materialen en hoofdvormen te gebruiken, maar herkenbare verschillen toe te passen in maatvoering en details, zijn beide organisaties van buiten duidelijk los van elkaar te herkennen en vormen ze tegelijkertijd één harmonieus geheel.”

Opmerkelijke puzzel

Een belangrijk onderdeel van het programma van eisen is de onderlinge relatie tussen de verschillende ruimtes. Het was een opmerkelijke puzzel, vertelt Ronald: “Voor scholen zijn in Nederland relatief weinig vierkante meters per kind beschikbaar. Wij moeten zelf ook geregeld, na een eerste ontwerp, nog puzzelen om het te laten passen. Dat was nu niet het geval. Door de ruimtes op doordachte wijze te positioneren, ontstonden korte looplijnen. Dat is gunstig voor de vierkante meters en voor de bruikbaarheid van het gebouw in zijn geheel. Zo is het speellokaal tussen het kinderdagverblijf en de onderbouw van de fusieschool gepositioneerd, waardoor beiden de ruimte makkelijk kunnen gebruiken. Er staat straks een prettig en degelijk gebouw met veel ruimte en waarin we multifunctioneel gebruik mogelijk maken.”

Natuurinclusief ontwerpen

“Gezien de ligging wisten we al vrij snel dat we een soort duinlandschap wilden creëren”, vertelt Jasper. “Vandaar ook de natuurlijke ronde vormen in het ontwerp. Een gebouw voor educatie, waarin kinderen belangrijke jaren van hun ontwikkeling doorbrengen, kan veel bijdragen aan hun visie op het milieu en de natuur. We zijn daarom van mening dat een goed schoolontwerp ruimte maakt voor die natuur. Dit doen we door ‘natuurinclusief’ te ontwerpen. Dit houdt in dat plekken met kenmerkende lokale beplanting in het ontwerp zijn geïntegreerd, net als diverse soorten vogelkastjes en vleermuiskasten.”

Leren van de omgeving

Volgens Ronald hoeven kinderen niet alleen maar te leren uit de boeken, maar ook van wat ze zien in hun omgeving. “Vandaar bijvoorbeeld de zonnepanelen in het zicht, op het dakterras. Kinderen zijn zich dan bewust van het feit dat een deel van de stroom die de school gebruikt, wordt opgewekt vanuit diezelfde zonnepanelen. Ook het natuurinclusieve ontwerp ondersteunt dit principe. De insectenhotels en zwaluwkasten ondersteunen het lokale karakter van de school als ‘duinlandschap in de buurt’, maar hebben ook een educatieve waarde en dragen bij aan de biodiversiteit in de buurt.”

Rust in de klaslokalen

Bij veel scholen liggen de klaslokalen aan de kant van het schoolplein. Bij de nieuwe brede school is dat niet het geval. “Dat hebben we heel bewust zo gedaan”, licht Ronald toe. “Het geluid van spelende kinderen op het plein vormt dan geen afleiding voor de kinderen in het klaslokaal. Bovendien is er met dit ontwerp minder bezonning in de lokalen. In ons ontwerp laten we het daglicht via lichtplanken bij de raampartijen doordringen tot ver in het gebouw en werken we met automatisch gestuurde geïntegreerde zonweringen. Door een goede verdeling van glasvlakken en dichte vlakken is overal voldoende daglicht aanwezig en voorkomen we (plaatselijke) oververhitting.”

De realisatie van een nieuwe brede school kan niet zonder samenwerking tot stand komen. Diverse expertises moeten elkaar weten te vinden in het gesprek, en het programma en de ideeën kunnen vertalen naar schetsen, tekeningen en modellen. We kijken uit naar deze intensieve samenwerking met de opdrachtgever, gebruikers, gemeente, Vintis Installatieadviseurs, constructeur IMd en alle andere betrokken. Zodat de nieuwe fusieschool en het kinderdagverblijf medio 2023 kunnen verhuizen naar de nieuwe locatie.