Praktijkcollege Het Metrum in Leiden gaat renoveren en uitbreiden. De school, die onderwijs verzorgt aan leerlingen met een (lichte) verstandelijke beperking, is gehuisvest in een voormalige basisschool. Voor praktijkonderwijs geen ideale setting. In de nieuwe opzet komen er onder meer voldoende geschikte praktijklokalen en wordt de buurt betrokken bij de school. Dit ontwerp is voortgekomen uit de samenwerking tussen Topos en Unity.
Praktijkcollege Het Metrum in Leiden verzorgt voortgezet speciaal onderwijs aan leerlingen van 12 tot 18 jaar met een (lichte) verstandelijke beperking. Een aantal van hen heeft ook een lichamelijke beperking of chronische ziekte. De school wil de leerlingen zo goed mogelijk voorbereiden op een plek in de maatschappij, passend bij hun talenten, motivatie en mogelijkheden. Dat gebeurt door ze in verschillende praktijkvormen (zowel binnen als buiten de school) ervaring op te laten doen en de vaardigheden die zij daarvoor nodig hebben aan te leren.
‘Het Metrum is gehuisvest in een voormalige basisschool, in een setting die niet optimaal geschikt is voor het praktijkonderwijs,’ vertelt Kees Jongelie, architect en directeur bij Topos. ‘Het pand beschikt over diverse gewone lokalen, maar goede praktijkruimten ontbreken, waar de leerlingen vaardigheden kunnen opdoen op het gebied van onder meer techniek, horeca, groenvoorziening en schoonmaak. Met het oog op de toekomst wil de school het gebouw geschikt maken voor eigentijds praktijkonderwijs. Daarnaast moet het pand een meer praktijkgerichte uitstraling krijgen.’
In het plan voor de renovatie en verbouw wordt de school opgedeeld in verschillende deelgebieden. Zo komt er een centrale zone die onder meer bestaat uit de entree met receptie, sanitaire groepen en een aantal kantoren. Ook komt hier een aula met een actieve en rustige zone, zodat leerlingen kunnen kiezen waar ze het liefst willen vertoeven. Kees: ‘Het huidige schoolgebouw bestaat uit twee lagen. Ook op de verdieping zijn enkele lokalen gevestigd. De tweede verdieping is bereikbaar door middel van een tribunetrap. Die tribunetrap wordt niet alleen gebruikt bij presentaties en voorstellingen in de school, maar het is ook een plek waar de leerlingen even lekker kunnen chillen. De trap is echter niet voor alle kinderen goed bereikbaar, omdat een aantal van hen minder mobiel is vanwege een fysieke handicap. In ons voorstel hebben we een speelse trap bedacht, die ook voor kinderen met een rolstoel toegankelijk is. Op die manier horen ook zij er echt bij en kunnen ze meedoen met hun klasgenoten.’
De overige deelgebieden van de school worden om de centrale zone heen gerealiseerd. ‘Daar komen bijvoorbeeld de instructie- en praktijkruimten,’ vertelt Kees. ‘Ook in de theoriezone komt een diversiteit aan ruimtes, zodat iedereen een geschikte plek heeft voor persoonlijk en interactief leren.’ Diverse praktijkruimten worden opengesteld voor de buurt. In de plannen verhuist bijvoorbeeld de kaarsenmakerij, die nu nog buiten de school is gevestigd en waar een aantal leerlingen werkzaam is, naar een speciale ruimte binnen de school. Er komt een winkel bij die bemand wordt door leerlingen. Ook komt er in de school een café-restaurant, waar wijkbewoners welkom zijn. De groenten en kruiden worden in de kas van de school verbouwd en geoogst. Leerlingen kunnen zo levensecht leren.
Kees vertelt: ‘Als architect is onze opgave tweeledig: aan de ene kant moet het gebouw beschermend en besloten zijn, want met name voor de wat jongere kinderen geldt dat zij nog groeien in hun ontwikkeling, terwijl het pand aan de andere kant juist een open en toegankelijke uitstraling vraagt, die mensen van buiten uitnodigt de school te betreden. Een mooie uitdaging dus!’
Eind februari 2020 was de aftrap met een gebruikersgroep vanuit de school. Kees: ‘Ook heb ik samen met Jasper de Wert (Unity Architecture & Urbanism) een dag op school rondgekeken en met een aantal leerling gepraat. We hebben onder meer gesproken over hun verwachtingen en dat was erg waardevol. Als architect willen wij onze doelgroep begrijpen, we vinden het belangrijk om het verhaal erachter te kennen. Ook kregen we door ons bezoek een goed inzicht in hoe het brengen en halen van de leerlingen in zijn werk gaat. Dat is iedere dag een flinke logistieke operatie, zeker bij het halen, als alle busjes op elkaar staan te wachten. Dat gaan we in het plan ook slimmer stroomlijnen.’
Zo wordt het Programma van Eisen in de loop der tijd verder verdiept, zegt Kees. ‘Bij de selectie bleek al dat het programma niet zo hard was. En het is inmiddels op een aantal punten al behoorlijk veranderd. Door met elkaar in gesprek te gaan, kom je uiteindelijk tot de beste oplossing.’
Als alles volgens planning verloopt, gaat de aannemer nog dit jaar aan het werk. De afronding is gepland voor de zomer van 2021.
Af en toe zijn we bij Topos betrokken bij gecompliceerde ontwikkelingsprojecten. Projecten waar soms zoveel bij komt kijken, dat alles nét even anders loopt dat je vooraf had kunnen bedenken. Een voorbeeld is het project De Stadhouders in Den Haag, waar we in 2015 bij betrokken werden door ELV Architecten om de bouwkundige engineering te verzorgen....
Lees meer
Aan de Groenmarkt in de Amsterdamse Jordaan worden twee bijzondere woongebouwen ontwikkeld rondom een intiem plein. Een uniek duinlandschap met natuurzwembad en groentekas op het dak en groene gevels met beplanting kenmerken deze ontwikkeling van Edwin Oostmeijer Projectontwikkeling en HBB...
Lees meer
Om in aanvang tot een gefundeerd besluit te kunnen komen om een gebouw te gaan revitaliseren, hebben we bij Topos een systematische werkwijze ontwikkeld. Dit stappenplan volgen we inmiddels bij vrijwel al onze gebouwrevitalisaties. Het geeft de opdrachtgever een goed beeld van alle verschillende onderdelen in het proces. Het maakt inzichtelijk welke...
Lees meer