Circulaire transformatie: van zwembad naar technasium

In het technasium van het Da Vinci College in Leiden werken leerlingen aan reële projecten met een technisch karakter. Het is populair en het aantal leerlingen neemt al een aantal jaar toe. Het technasium is ondergebracht in de gymzaal, die Topos eerder transformeerde tot Technasium 1.0. Er was behoefte aan meer ruimte en zo ontstond het idee om het vroegere Zweilandbad, dat onder Technasium 1.0. ligt, er aan toe te voegen. Deze ruimte werd al lang niet meer gebruikt als zwembad, het was omgebouwd tot een fitnessruimte die verhuurd werd. Begin van het jaar viel het definitieve besluit om het zwembad te gaan verbouwen. Onze architect Kees Jongelie verzorgde het ontwerp en vertelt hieronder over dit bijzondere project.

Technasium 1.0 is een grote ruimte met veel werkplekken. Kees blikt terug: “We werken al jaren samen met het Da Vinci College. Eerder ontwierpen we verschillende uitbreidingen, theater ‘Het Kunstblik’, een mediatheek, extra lokalen en een nieuwe entree/pauzeruimte. Toen we aan de slag gingen met Technasium 1.0, de verbouwing van de oude gymzaal, hielden we rekening met een mogelijke toekomstige ontwikkeling van het zwembad dat daaronder lag. We maakten daarom een sparing in de vloer, die uitkomt in het voormalige zwembad. Deze sparing is nu gebruikt: hier is een trap geplaatst die Technasium 1.0 verbindt met Technasium 2.0.”

Dezelfde beeldtaal

Topos ging aan de slag met de opdracht en daarbij was het ook de bedoeling dat de ruimte goed zou aansluiten op de beeldtaal en vormen van Technasium 1.0. Kees licht toe hoe dat is gedaan: “Elementen van boven hebben we beneden laten terugkomen. Je ziet bijvoorbeeld in het witte materiaalgebruik van de meubels en de zitrand dat er een duidelijk verband is tussen beiden ruimten.”

Vlakke vloer met zitrand

In de ontwerpfase maakten we verschillende varianten en organiseerden we interactieve sessies waarin docenten konden meedenken om te komen tot het definitieve ontwerp. “Het ging om een zwembad met een zekere diepte,” vertelt Kees, “waarbij we in de varianten wilden laten zien dat je die diepte ook kunt benutten door bijvoorbeeld te werken met verschillende niveaus. De keuze viel uiteindelijk op een vlakke, nieuwe vloer, ook met oog op de toekomst en een multifunctionele inzetbaarheid van de ruimte. Daarna is ervoor gekozen de nieuwe vloer op zo’n hoogte te plaatsen, dat de rand van het oorspronkelijke zwembad daar net iets boven komt, waardoor er een zitrand ontstaat.”

Een spannend moment

Een spannend moment vond Kees toen duidelijk werd hoe het oude zwembad eraan toe was. “Dat konden we van te voren niet goed inschatten, doordat alles verstopt zat. De ruimte was een tijdlang verhuurd aan een sportschool, waardoor het zwembad verborgen zat onder een houten vloer. Maar op enkele kleine beschadigingen na zag alles er goed uit. Al het tegelwerk dat nu te zien is in Technasium 2.0, is van het oorspronkelijke zwembad.”

Zo circulair mogelijk

Vanaf het eerste moment gaf de opdrachtgever aan dat er een sterke wens was om zo circulair mogelijk te werk te gaan. Dat is gelukt door onder andere al het tegelwerk te behouden, aanwezige beschadigingen te accepteren en afvoergoten te laten zien, vertelt Kees: “Er lag niet alleen een houten vloer boven het oude zwembad, ook de wanden waren betimmerd. Zonde om dat materiaal niet te gebruiken. Alle bestaande houten balken zijn dan ook zorgvuldig gedemonteerd, ontdaan van kramerijen en geïnventariseerd. De constructeur maakte aan de hand van de aanwezige balken een plan om de nieuwe vloer in het zwembad te construeren met de aanwezige materialen. Zo is materiaal bespaart en zijn emissies tot een minimum beperkt. Een duurzame en economische aanpak.”

Les in een zwembad

Streven was om het zwembadgevoel een plek te geven in het nieuwe ontwerp. Dat is gelukt met het tegelwerk en een kleine doorkijk in de nieuwe vloer, naar de bodem van het oude zwembad. Als kinderen op de rand zitten, zien ze achter zich de tegeltjes van het zwembad. Ook de leuning bij de trap doet denken aan de trap in een zwembad. De opstelling van de meubels, aan de rand van het zwembad, nodigt uit om te gaan zitten. Kees: “Juist voor een technasium, waarbij de nadruk ligt op hoe dingen tot stand komen, vonden we het belangrijk om te laten zien hoe dit leslokaal is ontstaan. We wilden een mooi en functioneel ontwerp realiseren, waarin het voormalige zwembad een plek zou krijgen. Daarvoor hebben we ons echt ingezet. Het is dan ook extra leuk om te horen dat kinderen daadwerkelijk zeggen dat ze ‘les hebben in het zwembad’.